Çalışanların Nomofobi, Yaşam Doyumu ve İş Performansları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Gözde Nur KIYAK; Mehmet ORHAN

Yazarlar

Gözde Nur KIYAK Düzce Üniversitesi
Mehmet ORHAN

Özet

Bu araştırmada Düzce Üniversitesi idari personelinin nomofobi, yaşam doyumu ve iş performansı arasındaki ilişki incelenmiştir. Bununla beraber bu değişkenlerin çalışanların demografik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Çalışma kapsamında idari personele nomofobi, iş performansı, yaşam doyumu ölçeği ile birlikte demografik değişkenlerin oluşturduğu bir anket uygulanmıştır. Anket verileri tesadüfi örnekleme yöntemi ile yüz yüze toplanmıştır. Bu bağlamda elde edilen verilerden uygun olan 256’ sı değerlendirmeye alınmıştır. Araştırma kapsamında verileri analiz etmek ve hipotezleri test etmek amacıyla frekans, faktör, güvenilirlik, korelasyon ve regresyon analizleri uygulanmıştır. Bunlarla beraber farklılık testlerinden olarak t testi, ANOVA ve ANCOVA analizi uygulanmıştır. Uygulanan analizler sonucunda nomofobi alt boyutlarının yaşam doyumu ve iş performansı ile herhangi bir ilişkisi olmadığı, yaşam doyumu ve iş performansı arasında ise pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte yapılan ANCOVA analizi sonucu bireylerin yaşam doyumlarının yaş ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Referanslar

Adnan, M. ve Gezgin, D. M. (2016). Modern Çağın Yeni Fobisi: Üniversite Öğrencileri Arasında Nomofobi Prevalansı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 49(1), 141-158. Doi: 10.1501/Egifak_0000001378

Akkoç, İ. & Erdoğan, B. Z. (2011). Organizasyon Yapısı ve Liderliğin İş Performansına Etkisi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 79-108. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/cagsbd/issue/44613/554130

Aksu, B. Ç. & Doğan, A. (2021). Çalışanların Nomofobi Düzeylerinin Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi ve Bir Araştırma. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11 (2), 483-508. Doi: 10.48146/odusobiad.927638

Aşık, N. A. (2018). Aidiyet Duygusu ve Nomofobi İlişkisi: Turizm Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 7 (2), 24-42. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/turar/issue/39666/469369

Aysan, F. ve Bozkurt, N. (2004). Okul Psikolojik Danışmanlarının Yaşam Doyumu, Stresle Başa çıkma Stratejileri ile Olumsuz Otomatik Düşünceleri: İzmir İli Örneklemi, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiriler Kitabı, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.

Bahi, R.R. ve Delulis, D. (2015). Nomophobia, (Ed.) Yan, Z., Encyclopedia of Mobile Phone Behavior 1,2,3, IGI Global, Hershey, PA.

Balcı, Ş. ve Gülnar, B. (2009). Üniversite Öğrencileri Arasında İnternet Bağımlılığı ve İnternet Bağımlılarının Profili. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(1), 5-22.

Bingöl, D. (2006). İnsan Kaynakları Yönetimi (6. Baskı). İstanbul: Arıkan.

Blachnio, A., Przepiorka, A., Benvenuti, M., Mazzoni, E. & Seidman, G. (2018). Relations Between Facebook Intrusion, Internet Addiction, Life Satisfaction and Selfesteem: A Study in Italy ve the USA. International Journal of Mental Health ve Addiction, 14(71), 1-13. Doi: 10.1007/s11469-018-0038-y

Borman, W. C. ve Motowıidlo, S. J. (1993). Expanding The Criterion Domain to Include Elements of Contextual Performance, (Der.), Schmitt, N. ve Borman, W.C. Personnel Selection in Organizations, San Francisco, Ca: Jossey-Bass, s. 71–98.

Bragazzi, N. L. ve Puente, D. G. (2014). A Proposal for Including Nomophobia in the New DsM-V. Psychology Research and Behavior Management, 7, 155-160.

Caillier, J. G. (2010). Factors Affecting Job Performance in Public Agencies. Public Performance & Management Review, 34 (2): 139-165. Doi:10.2307/41104055

Chóliz, M. (2012). Mobile Phone Addiction in Adolescence: The Test of Mobile Phone Dependence (TMD). Prog Health Sci, 2(1), 33-44.

Cohen, J. (2013). Statistical Power Analysis For The Behavioral Sciences. Routledge. Doi: 10.4324/9780203771587

Çalık, T (2003). Performans Yönetimi: Tanımlar, Kavramlar, İlkeler. (1. Baskı). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.

ÇINAR, Ö., & ÖZYILMAZ, F. Z. (2019). İş Tatmini ile Yaşam Tatmini Arasındaki İlişki: Bayburt Üniversitesinde Bir Uygulama. Iğdır University Journal of Social Sciences, (17).

Çırak, M. (2021). Üniversite Öğrencilerinde Nomofobi: Dijital Bağımlılık, Sosyal Bağlılık ve Yaşam Doyumunun Rolü.

Çöl, G. (2011). Algılanan Güçlendirmenin İş Gören Performansı Üzerine Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.

Demirci, B., Kılıç, Ö., Özhasar, B., (2021). Yiyecek İçecek İşletmelerinde Nomofobinin İşgören Verimliliğine Etkisi (The Effect of Nomophobia on Employee Productivity in Food and Beverage Businesses). İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(4), 3514-3524. Doi:10.20491/isarder.2021.1338

Dikmen, A. A. (1995). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50 (3). Doi: 10.1501/SBFder_0000001851

Dixit S., Shukla H., Bhagwat A., Bindal A., Goyal A., Zaidi A. K., ve Shrivastava, A. (2010). A study to Evaluate Mobile Phone Dependence Among Students of A Medical College and Associated Hospital of Central India. Indian Journal of Community Medicine, 35 (2), 339–341. doi: 10.4103/0970-0218.66878

Durak, İ. (2021). Psikolojik Sağlamlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Öz Yeterliğin Aracı Etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (78), 1175-1190. Doi: 10.17755/esosder.816639.

Durak, İ. (2021). Yapısal Eşi̇tli̇k Modellemesi̇ni̇n İşletme Araştırmalarında Kullanımı: Modele Genel Bakış ve Yapılan Uygulamaların Si̇stemati̇k İncelemesi̇. Unvan, Y. A. (Ed.) İşletme ve İktisadî Bilimler Araştırmaları içinde (82-111). Lyon: Livre De Lyon. https://bookchapter.org/kitaplar/Isletme%20ve%20Iktisad%C3%AE%20Bilimler%20Arastirmalari.pdf

Durak, M., Şenol-Durak, E., & Gencoz, T. (2010). Türk Üniversite Öğrencileri, Islah Memurları ve Yaşlı Yetişkinler Arasında Yaşam Ölçeğinden Memnuniyetin Psikometrik özellikleri. Sosyal Göstergeler Araştırması, 99(3), 413-429. Doi: 10.1007/s11205-010-9589-4

Erdem, H., Türen, U., ve Ercil, Y. (2017) İş Yükü Fazlalığı Algısını Oluşturan Nedenlerden Birisi Nomofobi (No Mobile Phone Phobia) Olabilir Mi? Could Nomophobia (No Mobile Phone Phobia) Be One of the Causes of Role Overload Perception? Yönetim ve Çalışma Dergisi/Journal of Management and Labour, 1(2), 16-30.

Frıebel, G.ve Searbrıght, P. (2011). Do Women Have Longer Conversations Telephone Evidence of Gendered Communication Strategies. Journal of Economic Psychology, 32(3), 348-356.

Hoffner, C. A., ve Lee, S. (2015). Mobile phone use, emotion regulation, and wellbeing. Cyberpsychology. Behavior and Social Networking, 18(7), 411–416. Doi: 10.1089/siber.2014.0487

Kaçik, S. & Acar, F. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Gelişmeleri Kaçırma Korkusu (GKK) ve Yaşam Doyumu Düzeylerinin Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kayseri Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 74-90. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kayusosder/issue/55597/749652

Kahya, C. (2013). Örgütsel Sinizm, İş Performansını Etkiler mi? İş Tatminin Aracılık Etkisi. Global Journal of Economics and Business Studies, 2 (3), 34-46. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumusgjebs/issue/7489/98697

Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. (5.Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.

Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (17. Baskı). Ankara: Nobel.

Kenar, G. Çetinkaya Bozkurt, Ö. Bulgurcu Gürel, E.B. & Ekşili, N. (2019). Akıllı Telefon Bağımlılığının İş Performansı Üzerindeki Etkisi. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, (Issn:2630-631X) 5(24): 1456-1467.

Keser, Aşkın (2005). “İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama”, Çalışma ve Toplum, Cilt:4, ss:77-95.

King ALS, Valença AM, Silva ACO, Baczynski T, Carvalho MR, Nardi AE. Nomophobia: Dependency on Virtual Environments or Social Phobia? Comput Human Behav [Internet]. 2013;29(1):140–4.

Kohli, A. (1985), “Some Unexplored Supervisory Behaviors and Their Influence on Salespeople’s Role Clarity, Specific Self Esteem, Job Satisfaction and Motivation”, Journal of Marketing Research, 22, s. 424–433. Doi: 10.1177/002224378502200407

Köse, S., Oral, L., & Türesin, H. (2012). İş Yaşamında sosyal kolaylaştırma kavramı ve sanal kaytarma ile ilişkisi: Araştırma görevlileri üzerinde bir araştırma. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 4(1), 287-295. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sobiadsbd/issue/11353/135687

Lepp, A., Barkley, J. & Karpınskı, A. (2014). The Relationship Between Cell Phone Use, Academic Performance, Anxiety and Satisfaction with Life in College Students. Computers in Human Behavior.31, 343–350.

Malhotra, N. K. (2004). Marketing Research an Applied Orientation, 4. Edition, Pearson Prentice Hall, New Jersey.

Meral, D. (2017). Ortaöğretim Öğrencilerinde Akıllı Telefon Bağımlılığının Yalnızlık, Yaşam Doyumu ve Bazı Kişisel Özellikler Bakımından İncelenmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir

Mert, A., Çağlayan, R. ve Akgül, A. (2018). Öğretmenlerin Nomofobi Düzeyleri ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. C. Şahin (Ed.), 20. Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Ankara, Türkiye.

Örücü, E., Yıldız, H. (2014). İşyerinde kişisel internet ve teknoloji kullanımı: Sanal kaytarma/ the personal internet and technology usage at the workplace: Cyberslacking. Ege Akademik Bakış. 14(1). 99-114.

Özdemir, Ali. (2008). Yönetim Bilimlerinde İleri Araştırma Yöntemleri ve Uygulamalar. İstanbul: Beta.

Özgen, H., Öztürk, A., Yalçın A. (2002). İnsan Kaynakları Yönetimi. Adana: Nobel.

Özgür Güler, E. ve Veysikarani, D. (2019). Nomofobi Üzerine Bir Araştırma: Üniversite Öğrencileri Örneği. Beykoz Akademi Dergisi, 7(1). 75-88. Doi: 10.14514/BYK.m.26515393.2019.7/1.75-88

Pavithra MB, Madhukumar S, Mahadeva M. A study on nomophobia-mobile phone dependence, among students of a medical college in Bangalore. National Journal of community medicine 2015; 6(3): 340-344.

Raslan, I., ve Gökçen, A. (2021). Öğretmenlerin iş tatmini ve yaşam doyumu algıları arasındaki ilişki. KSÜ Eğitim Dergisi, 3(2). 45-66. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ksued/issue/67827/974091

Rosen L, Carrier LM, Miller A, Rokkum J, Ruiz A. (2016). Sleeping with technology: cognitive, affective, technology usage predictors of sleep problems among college students. Sleep Health 2(1): 49-56.

Sungur. Z.M (1997), ‘’Fobik Bozukluklar’’, Psikiyatri Dünyası Dergisi, 1 (1), 5-11.

Şener, G. (2011), ‘’Türkiye’de Barış Hareketinde İnternetin Kullanımı: Küresel BAK Örneği’’ Katılımın" e-hali", 233.

Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2007). Using Multivariate Statistics (Vol. 5, pp. 481-498). Boston, MA: pearson.

Terzi, Ş. (2005). Öznel İyi Olmaya İlişkin Psikolojik Dayanıklılık Modeli. (Doktora tezi). Ankara: G. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Tokay, B., Aktaş, Y., & Kara, H. Nomofobi Düzeylerinin Yaşam Doyumu ve İş Performansı Üzerindeki Etkisi: Kütahya Kent Merkezinde Bir Uygulama. Researcher, 7(2), 16-31.

Traş, Z. ve Öztemel, K. (2019). Examining the Relationships Between Facebook İntensity, Fear of Missing Out, and Smartphone Addiction. Addıcta: The Turkish Journal On Addictions, 6(1), 91‒113

Turan, E. Z. & Becit İşçitürk, G. (2018). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Nomofobi Düzeylerinin Çeşitli Faktörler Açısından İncelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 9 (16), 1931-1950. Doi: 10.26466/opus.461523

Türen, U, Erdem, H. ve Kalkın, G. (2017). Mobil Telefon Yoksunluğu Korkusu (Nomofobi) Yayılımı: Türkiye’den Üniversite Öğrencileri ve Kamu Çalışanları Örneklemi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10 (1), 1-0. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gazibtd/issue/27536/289670

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2021).

Wang, G. Ve Netemeyer, R. G. (2002). The Effects Of Job Autonomy, Customer Demandingness, and Trait Competitiveness on Salesperson Learning, Selg-Efficacy, and Performance, Journal of the Academy of Marketing Science, 30 (3), 217-228. Doi:10.1177/00970302030003003

Wang, G., ve Suh, A. (2018). Disorder or Driver? Proceedings of the 2018 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems- CHI’ 18. doi: 10.1145/3173574.3173624

Yıldırım C, Şumuer E, Adnan M, Yıldırım S. A Growing Fear Prevalence of Nomophobia Among Turkish College Students. Information Development 2016; 32(5): 1322-1331. Doi: 10.1177/0266666915599025

Yıldırım, Ç., ve Correia, A.-P. (2015). Exploring the Dimensions of Nomophobia: Development and validation of a self-reported questionnaire. Computers in Human Behavior, 49, 130-137. Doi: 10.1016/j.chb.2015.02.059.

Yıldırım, S., Kişioğlu, A. N. (2018). Teknolojinin getirdiği yeni hastalıklar: Nomofobi, Netlessfobi, FoMO. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 25(4):473-480. Doi: 10.17343/sdutfd.380640

Yılmaz, M., Köse, A. & Doğru, Y. B. (2018). Akıllı Telefondan Yoksun Kalmak: Nomofobi̇ Üzerine Bir Araştırma. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 9 (35), 31-47. Doi: 10.5824/1309-1581.2018.5.003.x

Yılmaz, S., Yalçın, A. & Türk, M. (2020). Examining The Effects Of Smartphone Use at Work On Work Attıtudes. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:29 Sayı:4, 331-35. Doi: 10.35379/cusosbil.818316

Yorulmaz, M. (2019). Deniz Ulaştırma Sektörü Çalışanlarında Örgütsel Tutum ve Davranışların Bireysel İş Performansına Etkisi. Journal of ETA Maritime Science, 7(1): 79-96. Doi:10.5505/jems.2019.48379