Sosyal Bilimlerde Nicel Araştırmalar Dergisi

Psikolojik Dayanıklılık ve Zihinsel Sağlık İlişkisi: Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması

Coşkun AKÇA — 2023-07-31

Psikolojik dayanıklılık bireyin stresli dönemlerde meydana gelen ve zihinsel sağlığını tetikleyebilecek olumsuzluklarla başarılı bir şekilde baş etmesini sağlar. Zihinsel sağlık yalnızca akıl hastalığının olmaması değil, aynı zamanda bireyin potansiyelini geliştirme, üretken ve inovatif çalışma, başkalarıyla güçlü ve olumlu ilişkiler kurma ve topluma katkıda bulunma becerisini de kapsar. Bu kapsamda bu araştırmanın amacı psikolojik dayanıklılığın zihinsel sağlık üzerine etkisinin araştırılmasıdır. Araştırmanın örneklemi 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Karadeniz Bölgesi’nde bir üniversitenin meslek yüksekokulunda öğrenim gören 479 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri Doğan (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan “Kısa Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği” ile Yılmaz-Akbaba ve Eldeleklioğlu (2019) tarafından Türkçeye uyarlanan ‘‘Pozitif Zihinsel Sağlık Ölçeği’ kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma kapsamında güvenilirlik analizi, frekans analizi, keşifsel ve doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modeli yol analizinden faydalanılmıştır. Korelasyon analizi sonucunda psikolojik dayanıklılık ile zihinsel sağlık arasında anlamlı pozitif (r= .51) bir istatistiksel ilişki tespit edilmiştir. Yol analizi sonucunda elde bulgular psikolojik dayanaklılığın zihinsel sağlığı pozitif yönde etkilediği ve zihinsel sağlıkta meydana gelen değişimin %30’unu açıkladığını göstermiştir.

Girişimcilerin Sektör ve Girişim Türü Tercihlerinin Hayatta Kalma Oranlarına Etkisi: İkincil Veriler Işığında Değerlendirme

Ayhan TERZİBAŞ — 2023-07-31

Bu çalışmada temel amaç, Türkiye’deki girişimcilerin girişimde bulunacağı sektör ve hukuki yapısına göre girişim türü ile ilgili tercihlerinin, kurduğu girişimin hayatta kalma oranını ne yönde etkileyeceği ile ilgili değerlendirme yapmaktır. Bununla birlikte yeni girişimler için bir veri kaynağı oluşturmak ve kurulacak girişimlerle ilgili öneriler sunmak amaçlanmaktadır. Araştırmada tanımlayıcı ve açıklayıcı araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama yöntemi olarak, doküman/kayıt incelemesi yapılmıştır. Çalışmada evrenin tamamını kapsayan Türkiye’de yayınlanan verilerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bunun için, 2016 ile 2022 yılları arasında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Ticaret Bakanlığı’nın yayınladığı resmi veriler kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre 2016-2022 yılları arasında girişimlerin hayatta kalma oranın en yüksek olduğu sektör diğer hizmet faaliyetleri sektörü, en düşük olduğu sektör ise elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörüdür. Ayrıca bulgulara göre kurulan-kapanan girişim oranı en düşük olan tür limited şirketidir. Girişimcilerin kuracağı yeni girişimlerde sektör seçiminde doğru tercih yapmaları, girişimlerinin hayatta kalma oranlarını arttıracaktır. Ayrıca girişimcilerin yeni girişimleri için seçecekleri girişim türü de hayatta kalma oranlarını etkileyecektir.

Marka Güven Ölçeğinin Farsça Uyarlamasının Psikometrik Özellikleri

Shiraqa KHATAMI — 2023-07-31

Bu araştırma, orijinal formu Delgado-Ballester (2004) tarafından geliştirilen Marka Güven Ölçeğini Farsçaya uyarlamak ve psikometrik özelliklerini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Ölçeğin İngilizce formu ilk işlem olarak araştırmacılar tarafından Farsçaya çevrilmiştir. Daha sonra pazarlama alanında uzman ve Farsçaya hâkim üç akademisyenin çeviri hakkında görüşüne başvurulmuştur. Uzman önerileri de dikkate alınarak ölçeğin Farsça formu oluşturulmuştur. Ölçeğin dil eşdeğerliğine sahip olup olmadığının incelenmesinde Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Farsça ölçeğin yapı geçerliği analizleri için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizinden yararlanılmış, ayrıca AVE ve CR katsayıları dikkate alınmıştır. Ölçeğin güvenirliği ise iç tutarlılık ve kararlılık temelinde incelenmiştir. Ölçeğin iç tutarlılık analizi için Cronbach α katsayısı hesaplanmış, ölçeğin kararlılığını belirlemede ise test-tekrar-test yöntemi kullanılmıştır. Çalışma bulgularına göre ilk olarak Farsça ölçeğin İngilizce ölçek ile dil eşdeğerliğine sahip olduğu belirlenmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda, ölçeğin 2 alt boyut altında toplanan 8 maddeden oluştuğu tespit edilmiştir. Bu iki alt boyut toplam varyansın %78,695’ini açıklamaktadır. Ölçek maddelerinin faktör yükü değerleri 0,829-0,915 aralığında değişim göstermektedir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda X²/sd=1,958; GFI=0,963; CFI=0,983; TLI=0,975; IFI=0,983; RMSEA=0,064 uyum indeksleri ile ölçeğin faktör yapısının verilerle uyumlu olduğu tespit edilmiş, hesaplanan AVE ve CR değerleri ölçeğin yapı geçerliğine sahip olduğunu göstermiştir. Farsça ölçeğin Cronbach α katsayısı 0,89 olarak hesaplanmıştır. Alt boyutlara ait α katsayıları ise 0,89 ve 0,85 şeklinde bulunmuştur. Aynı zamanda, ölçeğin ve alt boyutlarının yeterli düzeyde kararlılık katsayılarına sahip olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın tüm bu psikometrik bulguları, Marka Güven Ölçeğinin Farsça formunun güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.